Lösemisin dedi ama doktorum bana tedavi vermiyor; buna da “bekleyip görelim” diyor!
Çoğumuz lösemi, lenfoma ve miyelom denilen kan kanserlerinin tedavisinde çeşitli ilaçların, kök hücre tedavilerinin ve/veya ışın tedavisinin kullanıldığını biliyoruz.Peki, acaba hiç bir tedavi kullanmadan sadece düzenli kontroller yapılarak izlenen hastalar da olabilir mi: bekle gör yaklaşımı?
Evet, lösemi, lenfoma ve miyelom hastalarının bazılarında hastaya tedavi (ilaç) vermek yerine sadece düzenli aralıklarla izlemenin hiç bir zararı olmadığını bili- yoruz. Bu durumda hastalığın tedavisiz kalması hiçbir sakınca yaratmadığı gibi, hasta hem ilaçlardan hem de sık sık hastaneye gidip gelmekten uzak kalmakta; böylece yaşam kalitesi mükemmel olarak sürmektedir. Bu durumda hastanın kafasına ister istemez “Kansersem neden bundan kurtulmak varken bekleniyor? Ya sonra çok geç olursa?” veya “Aslında durumum çok kötü bana ilaç bile vermeden eve gönderiyorlar” gibi sorular gelir. Hatta hasta hekimini sorgular ve “Acaba bir yanlış mı yapılıyor?” diye düşünebilir.
Oysa tüm hekimler hekim olduklarında bir yeminle kendilerini bağlarlar ve bu yemin sırasındaki en önemli sözlerden biri “asla hastama zarar vermeyeceğim”dir. Gene de bu durumda bir başka hekimden ikinci görüş almak hastanın rahatlaması açısından uygun olabilir.
Peki, hangi hematolojik malignitelerde tedavisiz izlem mümkün olabilir? Bir grup hasta aylarca ve bazen yıllarca ilaçsız/tedavisiz sağlıklarında bozulma olmak- sızın yaşamlarını mükemmel şekilde sürdürebilmekte.
Lenfoma hastalarının %30’unda tedavisiz izlem söz konusu olabilir. Hekim bunu kararlaştırırken patoloji raporunda yazanlara, muayenede elde ettiği bulgulara, tomografi ve gerekirse kemik iliği biyopsi sonuçlarına bakar. Tedavisiz izlem gerektiren lenfomalar genelde yavaş seyirli olanlardır (örn. bazı folliküler lenfomalar, marjinal zon lenfomalar). Bunlar uzun süre ilerleme- den sessiz kalabilmekte; hatta bazen kendiliğinden bir miktar küçülebilmektedirler. Hastanın yaşam kalitesini bozmadıkça ve bir yakınmaya yol açmadıkça tedavisiz gidebilirler. Bu yaklaşım lenfomalar dışında en çok kronik lenfositik lösemi ve erken evre multiple miyelom olarak adlandırılan plazma hücre hastalıklarında uygulanabilmekte.
Tedavisiz izlenen hastalıklar bazen aylar bazen de yıllar içinde ilerleme gösterebilir. Bu noktada önemli olan düzenli doktor kontrollerinin aksatılmaması ve doktorun önerilerine tam olarak uyulmasıdır.
Lösemi Lenfoma Miyelom Hastaları ve Araştırma Eğitim Birliği Derneği (LLMBİR)
https://www.losemilenfomamiyelom.org/
